Jak księgować podzieloną płatność?

Mechanizm podzielonej płatności, czyli split payment, wymaga odpowiedniego podejścia w kwestiach związanych z polityką rachunkowości. Wymusza aktualizację planu kont i otwarcie nowych. Sprawdźmy, w jaki sposób firma powinna zaewidencjonować otrzymaną płatność podzieloną od kontrahenta, który zdecydował się na zastosowanie split payment.

Podstawa prawna mechanizmu podzielonej płatności

Od 1 lipca 2018 roku, przy dokonywaniu płatności za faktury, kupujący będący podmiotami gospodarczymi mogą zdecydować się na podzielenie płatności. To możliwe dzięki przepisom ustawy z 15 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Mechanizm podzielonej płatności z języka angielskiego nazywany jest split payment.

Mechanizm ten może być stosowany wyłącznie w odniesieniu do dokonywanych transakcji przez podatników VAT na rzecz innych podatników VAT. Jeśli do tego dojdzie, płatność realizowana przelewem za fakturę VAT jest podzielona na dwie kwoty:

• kwotę odpowiadającą wartości sprzedaży netto, jaka została wykazana na fakturze, która jest przelewana na rachunek rozliczeniowy prowadzony dla dostawcy towaru lub wykonawcy usługi w banku lub w SKOK-u;
• kwotę odpowiadającą kwocie VAT wykazanej na fakturze, trafiającą na wydzielony w tym samym banku lub SKOK-u rachunek specjalny, nazywany rachunkiem VAT.

Podatnik VAT, który otrzymuje podzieloną płatność, nie musi sam otwierać rachunku VAT – jest on zakładany automatycznie w celu obsługi mechanizmu podzielonej płatności i jest to rachunek bezpłatny. Podatnik ma ograniczone możliwości wykorzystania zgromadzonych na nim środków finansowych.

Księgowanie MPP

Jeśli przedsiębiorca, będący czynnym podatnikiem VAT, ma do czynienia z podzieloną płatnością, powinien zmienić zasady prowadzenia swoich ksiąg rachunkowych. Kierownik jednostki zobowiązany jest do zaktualizowania polityki rachunkowości w zakresie planu kont. Powinien też otworzyć nowe konta, aby móc dokonać ewidencji operacji na bankowym rachunku VAT. Dobrym rozwiązaniem być może będzie otworzenie dodatkowych kont analitycznych do już istniejących kont syntetycznych. W analityce konta 130 w księgach rachunkowych „Rachunek bieżący” można wydzielić dwa oddzielne konta do księgowania MPP:

• 130-1 „Rachunek bieżący”,
• 130-2 „Rachunek VAT”.

To bardzo ważne, aby odpowiednio ewidencjonować analitycznie MPP w ramach bieżących rozrachunków.

Ewidencja po stronie nabywcy

To w gestii nabywcy towarów i usług leży wybór mechanizmu podzielonej płatności. On również musi w odpowiedni sposób ująć w swoich księgach takie operacje. W księgach fakturę zakupu wg dotychczasowych zasad księgowych należy ująć w wartości netto po stronie Wn „Rozliczenie zakupu”, według wartości VAT naliczony po stronie Wn „Rozrachunki VAT” oraz według kwoty faktury brutto po stronie Ma „Rozrachunki z dostawcami”.

W przypadku zapłaty za zobowiązania zgodnie z komunikatem przelewu dotyczącym podzielonej płatności należy rozliczyć:

• kwotę faktury – na koncie Wn „Rozrachunki z dostawcami”,
• wartość netto faktury – na koncie Ma „Rachunek bankowy bieżący”,
• wartość VAt w zł – na koncie Ma „Rachunek bankowy – VAT”.

Ewidencja po stronie sprzedawcy

Według dotychczasowych zasad przy sprzedaży usługi w księgach na podstawie faktury sprzedaży należy ująć:

• wartość usługi netto – na koncie Ma „Sprzedaż usług”,
• VAT należny – na koncie Ma „Rozrachunki VAT”,
• kwotę należności (brutto) – na koncie Wn „Rozrachunki z odbiorcami”.

Natomiast w przypadku otrzymania płatności podzielonej za wykonaną usługę zgodnie z komunikatem przelewu należy ująć:

• kwotę należności – na koncie Ma „Rozrachunki z odbiorcami”,
• wartość netto faktury – na koncie Wn „Rachunek bankowy bieżący”,
• wartość VAT – na koncie Wn „Rachunek bankowy VAT”.

Dzięki stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności podatnicy VAT nie ponoszą odpowiedzialności solidarnej i dodatkowego zobowiązania podatkowego. W stosunku do nich nie ma zastosowania 150-procentowa stawka odsetek za zwłokę.