Co można odliczyć na fakturze?

Faktura jest podstawowym dokumentem księgowym, wystawianym przez podatników przy sprzedaży towarów lub świadczeniu usług. Na fakturze VAT można odliczyć podatek, co wynika bezpośrednio z ustawy o VAT.

Uwarunkowania prawne odliczeń

Odliczenie i zwrot podatku w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, w art. 86 zawiera regulacje dotyczące odliczania VAT na fakturze. W artykule tym ustawodawca wskazał, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT. Odliczenie to polega na obniżeniu kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczone.

Trzeba przy tym wiedzieć, jak wyliczyć kwotę podatku naliczonego. Zgodnie z prawem, kwota ta może być:

• sumą kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług lub dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi,
• kwotą podatku (w przypadku importu towarów) wynikającą z otrzymanego dokumentu celnego, kwotą podatku należnego, lub wynikającą z deklaracji importowej,
• zryczałtowany zwrot podatku,
• kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla których podatnikiem jest ich usługobiorca lub z tytułu dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
• różnicą podatku,
• kwotą stanowiącą równowartość 23 proc. kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższą niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo kwotą podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia środka.

Innymi słowy, jeśli czynny podatnik kupił towary lub usługi, a zakup ten służył wykonywanym przez niego czynnościom opodatkowanym VAT, ma prawo do odliczenia VAT.

Odliczenie VAT przysługuje również z faktury dokumentującej otrzymanie zaliczki opłaconej na poczet przyszłych dostaw towarów i usług. Jeśli podatnik uiścił zaliczkę w całości, będzie mógł odliczyć podatek VAT również w całości, a jeśli opłacił ją w części, to będzie mu przysługiwać odliczenie podatku w takiej części, w jakiej zapłacił zaliczkę.

Kiedy powstaje uprawnienie?

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na fakturze VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT. Uprawnienie to nie powstaje wcześniej niż za okres, w którym otrzymano fakturę.

Jednocześnie trzeba mieć świadomość tego, że spóźnienie się z odliczeniem na fakturze podatku powoduje, że co do zasady można odliczyć VAT w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.

Gdy podatnik nie skorzysta z opcji odliczenia na fakturze podatku VAT w okresie, w którym otrzymał fakturę lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych, ma jeszcze możliwość złożenia korekty deklaracji za okres, w którym otrzymał fakturę VAT. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ma bowiem prawo do odliczenia VAT nawet do 5 lat wstecz, ale tylko za pośrednictwem korekty pierwotnej deklaracji. Od 2016 roku do korekty deklaracji nie trzeba dołączać pisemnego uzasadnienia, dlaczego podatnik składa korektę.