Mała księgowość, a formy rozliczenia firmy

Każda, nawet najmniejsza firma musi prowadzić księgowość. Ale wcale nie musi do tego zadania zatrudniać drogich specjalistów. W przypadku niewielkich przedsiębiorstw rozliczanie finansów nie jest szczególnie skomplikowanym zajęciem, bo możliwe jest stosowanie małej księgowości, z uproszczonymi zasadami.

Kto może rozliczać się samodzielnie?

Do prowadzenia małej księgowości niepotrzebne są żadne certyfikaty czy określone wykształcenie. Może to robić każdy przedsiębiorca, pod warunkiem, że przychody ze sprzedaży towarów i usług nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym 1,2 mln euro. Księgowości uproszczonej można dość szybko się nauczyć, zwłaszcza gdy firma każdego miesiąca wystawia bardzo podobne faktury i rozlicza mniej więcej takie same koszty. Jest to o tyle proste, że dzisiaj coraz częściej odstępuje się od tradycyjnej formy księgowości na rzecz rozliczeń internetowych – specjalne programy i aplikacje większość rzeczy robią samodzielnie, przedsiębiorca tylko wprowadza najważniejsze dane i gotowe. Nowoczesne aplikacje księgowe są już tak zautomatyzowane, że właściciel firmy wcale nie musi mieć bardzo szerokiej wiedzy ekonomicznej, by poradzić sobie bez księgowego – obsługa programu księgowego sprowadza się zwykle do podania przychodów i kosztów oraz właściwego ich zakwalifikowania. Następnie, na podstawie gotowych wyliczeń, przedsiębiorca dokonuje przelewów i wysyła dokumenty do urzędu podatkowego. Co jednak ważne, przygotowane tą drogą dokumenty należy wydrukować i przechowywać przez kolejne pięć lat, na wypadek kontroli.

Jakich formalności należy dopełnić?

Mała księgowość to trzy podstawowe formy rozliczania firmy, a o wyborze konkretnej metody należy zawsze poinformować urząd podatkowy. Służy do tego Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Jeśli firma dopiero zaczyna swoją działalność, wpisu do CEIDG dokonuje się w momencie jej rejestracji, a gdy przedsiębiorca tylko zmienia formę prowadzenia księgowości, na zaktualizowanie danych w systemie ma siedem dni, licząc od dnia nastąpienia zmiany.

Księga przychodów i rozchodów

W małej księgowości najpopularniejszą formą prowadzenia rozliczeń jest księga przychodów i rozchodów. Decydując się na tą formę można albo płacić podatek liniowy, albo na zasadach ogólnych. Pierwsza opcja to 19 procent, druga – 18 lub 32 proc., w zależności od wysokości dochodu w danym roku podatkowym. Koszty ujmowane są według metody uproszczonej lub memoriałowej. Księgowość w tej formie jest dostępna dla każdego rodzaju działalności gospodarczej.

Ryczał ewidencjonowany

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma, która zwalnia z obowiązku rozliczania kosztów, ponieważ podatek płaci się po prostu od przychodów osiągniętych w danym okresie rozliczeniowym. Z tej formy małej księgowości nie mogą jednak korzystać między innymi producenci wyrobów objętych akcyzą, właściciele aptek, kantorów oraz lombardów, firmy pożyczkowe, przedstawiciele niektórych wolnych zawodów. Jest pięć stawek ryczałtu (3%, 5,5%, 8,5%, 17%, 20%), a jej wysokość zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Karta podatkowa

Z karty podatkowej mogą korzystać tylko wybrane firmy – szczegółowa lista zawarta została w art. 23 ust. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Wysokość podatku nie jest naliczana od przychodu, lecz zależy od wielkości miejscowości, w której prowadzona jest działalność, oraz od liczby zatrudnionych pracowników.

O czym trzeba pamiętać?

Mała księgowość nakłada na przedsiębiorcę określone obowiązki. Każdego miesiąca obowiązkowo należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy, w przypadku VAT-owców, dochodzi jeszcze odprowadzenie podatku VAT oraz przygotowanie dodatkowej deklaracji, VAT-7 albo VAT-7K, jeśli rozliczenia prowadzone są w okresie kwartalnym. Do 15 dnia każdego miesiąca przedsiębiorca musi też opłacić należne składki ZUS; do 10-tego, gdy firma jest jednoosobowa. Wysokość tych świadczeń można łatwo wyliczyć dzięki aplikacji księgowej. Dodatkowo, część firm zobligowana jest jeszcze do prowadzenia ewidencji środków trwałych, ewidencji wyposażenia, ewidencji przebiegu pojazdu.